Leczenie zespołu przekrwienia miednicy

Zespół przekrwienia miednicy mniejszej

Zespół przekrwienia miednicy mniejszej (PCS) charakteryzuje się obecnością żylakowatych zmian w obrębie żył jajnikowych i splotów żylnych przymacicza. Te zmiany prowadzą do przewlekłego bólu miednicy mniejszej. Za główną przyczynę PCS jest uważany brak zastawek w żyłach jajnikowych i żyłach przymacicza. Brak tych zastawek prowadzi do refluksu, czyli przepływu krwi wstecz, jej zalegania i poszerzania się żył. To z kolei doprowadza do powstania żylaków w obrębie miednicy, co skutkuje przewlekłym stanem zapalnym w tych okolicach.

Objawy bólowe związane z PCS mają podwójne podłoże. Po pierwsze, są wywoływane zmianami w objętości krwi i ciśnieniu w naczyniach, co jest bezpośrednim wynikiem fizycznych zmian w żyłach. Po drugie, nieprawidłowe tłoczenie krwi prowadzi do niedokrwienia śródbłonka i mięśni, co z kolei skutkuje wydzieleniem substancji P oraz neurokinin A i B. Te mediatory są kluczowymi elementami w bardzo złożonej kaskadzie reakcji, które odpowiadają za obniżenie progu pobudliwości receptorów bólowych. W efekcie, nawet niewielkie podrażnienia mogą wywoływać silne bóle.

Objawy

Objawy Zespołu przekrwienia miednicy mniejszej (PCS) mogą być różnorodne i zależą od indywidualnych cech Pacjentki.

• Najbardziej charakterystycznym objawem PCS jest przewlekły ból w dolnej części brzucha i miednicy mniejszej. Ból ten może być tępy, ciągły i nasilać się w określonych sytuacjach.
• Ból po stosunku seksualnym, który może utrzymywać się przez kilka dni. Ból ten zwykle lokalizuje się po stronie lewej.
• Nasilenie bólu wieczorem i w pozycji stojącej. Może to wynikać z dłuższego utrzymywania się krwi w poszerzonych żyłach miednicy w tych warunkach.
• Wysiłek fizyczny, ciąża, a także menstruacja mogą prowadzić do nasilenia dolegliwości bólowych, co jest związane ze zwiększonym ciśnieniem wewnątrzbrzusznym.
• Typowym zjawiskiem jest zmniejszenie bólu w pozycji leżącej, co może być spowodowane zmniejszeniem ciśnienia w naczyniach żylnych miednicy.
• Niespecyficzne objawy tj. drażliwość pęcherza moczowego, zaparcia, bóle dolnego odcinka pleców.
• Współistniejące żylaki. Często występują również żylaki sromu lub kończyn dolnych, co może być zarówno efektem ogólnej skłonności do powstawania żylaków, jak i zaburzonego odpływu krwi z miednicy mniejszej.
• Pacjentki z PCS mogą mieć gorsze samopoczucie, a także zmniejszone libido.

Rozpoznanie PCS wymaga dokładnej diagnozy medycznej, a leczenie często jest złożone i wymaga podejścia multidyscyplinarnego.

Przyczyny 

Etiologia PCS nie jest do końca znana, ale na dzień dzisiejszy możemy wymienić kilka kluczowych czynników, które mają wpływ na pojawienie się zespołu przekrwienia miednicy mniejszej.

• Jednym z kluczowych czynników etiologicznych PCS jest wrodzony brak lub nabyta niewydolność zastawek w żyle jajnikowej. Brak skutecznego działania zastawek prowadzi do refluksu krwi, jej zalegania w żyłach, co skutkuje ich poszerzeniem i powstaniem żylaków.
• Ucisk na żyłę jajnikową  może być bezpośrednią przyczyną jej niewydolności. Może on wynikać z ucisku przez tętnicę krezkową górną, co jest znane jako zespół „dziadka do orzechów”, lub przez powiększoną macicę, szczególnie w ciąży.
• Zaburzenia hormonalne takie jak zespół policystycznych jajników (PCOS) mogą wpływać na układ żylny i przyczyniać się do rozwoju PCS. Potwierdza to  również fakt, że PCS rzadko występuje po menopauzie, kiedy zmienia się poziom hormonów.
• Przebyte ciąże i porody siłami natury mogą zwiększać ryzyko PCS. W trakcie ciąży następuje zmiana równowagi hormonalnej i ucisk na żyłę jajnikową. W czasie parcia w porodzie siłami natury zwiększa się ciśnienie w jamie brzusznej, co może dodatkowo wpływać na system żylny miednicy.
• Ogólna skłonność do żylaków, takich jak żylaki podudzi, sromu czy odbytu, może być czynnikiem predysponującym do rozwoju PCS.
• Z przyczyn anatomicznych częściej PCS jest spowodowany nieprawidłowościami żyły jajnikowej lewej. Żyła ta uchodzi do mniejszej żyły nerkowej lewej, co stwarza gorsze warunki do spływu krwi w porównaniu do żyły jajnikowej prawej, która uchodzi do znacznie większej żyły głównej dolnej pod korzystniejszym kątem.

Diagnostyka 

Diagnostyka PCS wymaga kompleksowego podejścia, głównie ze względu podobieństwo objawów do innych schorzeń ginekologicznych. Proces diagnostyczny rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego, podczas którego lekarz pyta o historię chorób, objawy, informacje o cyklach miesiączkowych, ciążach, porodach oraz o wcześniejszych problemach zdrowotnych, w tym o żylaki. Następnie przeprowadzane jest badanie ginekologiczne, które obejmuje ocenę bólu w dolnej części brzucha oraz sprawdzanie obecności żylaków w okolicy sromu i pochwy.

Kluczowym badaniem w diagnostyce PCS jest przezpochwowe badanie ultrasonograficzne (USG) połączone z oceną dopplerowską, które umożliwia ocenę narządów miednicy mniejszej i przepływu krwi w żyłach.

W niektórych przypadkach, w celu uzyskania dokładniejszego obrazu naczyń krwionośnych i struktur miednicy, stosuje się dodatkowe badania obrazowe takie jak tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MR).

Standardem w diagnostyce PCS jest także wenografia, procedura polegająca na wstrzyknięciu środka kontrastowego do naczyń krwionośnych i obserwacji ich za pomocą promieni rentgenowskich. Pozwala to na bezpośrednią ocenę stanu żył jajnikowych i miednicznych.

Leczenie zespołu przekrwienia miednicy mniejszej w Vita Medica

W klinice Vita Medica oferujemy kompleksowe podejście do leczenia Zespołu Przekrwienia Miednicy Mniejszej (PCS), skupiając się zarówno na farmakoterapii, jak i na bardziej zaawansowanych opcjach zabiegowych. Wykorzystujemy małoinwazyjne zabiegi takie jak embolizacja żylna, które pozwalają na skuteczne i trwałe zamknięcie niewydolnych naczyń żylnych, przy minimalnym dyskomforcie dla Pacjentki.

Farmakoterapia PCS

Leczenie farmakologiczne w Vita Medica jest dostosowane do indywidualnych potrzeb Pacjentki. Może obejmować stosowanie progestagenów, takich jak octan medroksyprogesteronu, ze względu na ich działanie obkurczające na naczynia żylne. W niektórych przypadkach, szczególnie gdy ból jest skorelowany z cyklem miesiączkowym, mogą być zalecone środki hormonalne. Do łagodzenia dolegliwości bólowych mogą być również stosowane niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Embolizacja wewnątrznaczyniowa

Embolizacja wewnątrznaczyniowa jest często nazywana złotym standardem w leczeniu PCS i stanowi jedną z głównych opcji terapeutycznych w Vita Medica. Jest to minimalnie inwazyjny zabieg, polegający na wprowadzeniu cewnika przez żyłę udową (lub rzadziej przez żyłę szyjną) do lewej żyły nerkowej, a następnie do lewej żyły jajnikowej.

Podczas zabiegu wykorzystuje się spirale wewnątrznaczyniowe i etoksysklerol, które powodują stan zapalny ściany żyły i zamykają jej światło, eliminując tym samym refluks krwi.